MANNA 1030 De én – én benadering van besluitvorming
Vaak zijn de moeilijkste beslissingen, die zakelijke en professionele leidinggevenden moeten nemen, niet die tussen zaken die zwart-wit zijn of duidelijk goed of fout, maar alles daar tussenin. Een bevriende CEO, die eigenaar is van een familiebedrijf, overweegt bijvoorbeeld zijn zus te ontslaan die onethisch te werk gaat. Een andere vriend twijfelt of hij een tweede kans moet geven aan een ondermaats presterende werknemer die het bedrijf negatieve publiciteit bezorgd.
Welke ondernemer heeft niet geworsteld met de noodzaak om veel overuren te maken op het werk, maar weet ook dat zijn echtgenoot thuis worstelt met het gedrag van zijn kinderen en steun nodig heeft? Vaak zijn er geen eenvoudige antwoorden op de vraag wat te doen. Moet ik haar ontslaan of niet? Moet ik hem laten gaan of aan houden in de hoop dat hij zich kan verbeteren? Moet ik kiezen voor de eisen van het werk of voor de behoeften van het gezin?
We zouden de vragen anders kunnen formuleren: Moet ik aardig zijn of een goede rentmeester? Moet ik wijs zijn of vergevingsgezind? Moet ik mijn plicht op het werk vervullen of thuis?
De oplossing kan ‘en-en’ zijn. Bij sommige beslissingen moeten we, in plaats van een munt op te gooien om tot een willekeurig besluit te komen, beide kanten van de medaille in de vergelijking betrekken. We moeten meerdere realiteiten overwegen. Ik hou van wat Chip & Dan Heath melden in hun boek Decisive (Besluitvol). Zij citeren een deskundige die zegt: “Telkens wanneer je in het leven in de verleiding komt om te denken: “Moet ik dit OF dat doen?”, vraag je dan af: “Is er een manier waarop ik dit EN dat kan doen?”. Het komt verrassend vaak voor dat het haalbaar is om beide dingen te doen.” We zouden dit “zowel-als besluitvorming” kunnen noemen.
God is een God van ‘zowel-als’. Theoloog Wayne Grudem schrijft: “Alles wat God zegt of doet is in overeenstemming met al zijneigenschappen.” God gooit de munt niet op en kiest voor de ene of de andere karaktertrek. Bij Hem is het altijd en-en. Met andere woorden, God is altijd: genade en waarheid; liefdevol en toornig; barmhartig en rechtvaardig; wijs en vrijgevig; blij en bedroefd over de zonde.
Twee waarheden die op gespannen voet staan met elkaar. He tomarmen van twee op zichzelf staande waarheden heeft mij geholpen om enkele van de moeilijkste beslissingen van de afgelopen jaren te nemen. Bijvoorbeeld: gemeenschap staat op gespannen voet met persoonlijke verantwoordelijkheid. Mededogen staat op gespannen voet met rechtvaardigheid. Vrijgevigheid staat opgespannen voet met rentmeesterschap. Vergeving staat op gespannen voet met verantwoording.
Ik noemde het voorbeeld van die beste vriend met die werknemer die niet zo hard werkt en daarover een beslissing moet nemen, maar zich in twee schijnbaar verschillende richtingen getrokken voelt. Je weet dat Jezus zegt: “Ik zeg u: niet tot zevenmaal, maar tot zeventig maalzevenmaal” (Mattheüs 18:22), maar de leidinggevende in je weet ook dat de apostel Paulus schreef: “Als iemand niet wil werken, zal hij ook niet eten” (2 Thessalonicenzen 3:10). Wat zou jij doen? Moet je hem vergeving schenken of hem ter verantwoording roepen? Wat zouden de consequenties zijn als je grootmoedig zou zijn en een goed rentmeester van het bedrijf? In plaats van hem te ontslaan, hem maar zijn gang laten gaan (de of-of besluitvorming) Wat als je hem nog zes weken de kans geeft om zich te bewijzen met meetbare doelen? Hij krijgt de ruimte voor nog een kans en jij krijgt ofwel betere prestaties ofwel redelijk de tijden redelijke argumenten om hem te laten gaan. Dat is en-en besluitvorming. Dit speelt ook een rol bij het vinden van een evenwicht tussen werk en privé, of bij de overweging hoe vrijgevig je zou moeten zijn. Het kan moeilijk zijn om de spanning in de besluitvorming te omarmen, maar ze zorgen voor een rijk en zuiverleven en werk.
GESPREKVRAGEN
- Kunt je je inleven in de moeilijke beslissingen die beschreven worden, beslissingen die niet “zwart-wit” zijn of gemakkelijk op te lossen, maar eerder beslissingen met meerdere, vaak tegenstrijdige factoren om rekening mee te houden? Geef een voorbeeld van zo’n beslissing waarmee je zelf te maken kreeg.
- Waar denk je aan bij het idee dat God een “en-en” God is, als het erop lijkt alsof sommige oplossingen met elkaar in conflict lijken te zijn? Hoe voelt dat als je Zijn hulp zoekt bij het zoeken naar eerlijke en juiste beslissingen?
- Het probleem van het zoeken naar een goed evenwicht voor zowel werk als persoonlijk leven in genoemd. Hoe heb je geprobeerd om dringende zaken op het werk aan te pakken in combinatie met de verantwoordelijkheden thuis met je gezin?
- Noem eens een spanningsveld waar je soms mee worstelt. Bijvoorbeeld de uitdaging om vrijgevig te willen zijn en tegelijkertijd een goed rentmeester te zijn van de middelen die God je heeft toevertrouwd. Of vergevingsgezind zijn maar de ‘overtreder’ ook de gevolgen van zijn fout onder ogen moet zien?
De genoemde Bijbelteksten zijn afkomstig uit de Herziene Statenvertaling tenzij anders vermeld.
In de onderstaande Bijbelgedeeltes kun je meer lezen over het onderwerp van deze eMeal
Psalm 145:8-9; Jesaja 30:18; Mattheüs 5:33-37, 43-47; Lucas 19:11-27; Efeziërs 2:3-5.
Verzonden door CCA Nederland op zaterdag 30 september 2023