MANNA 1049 De leider ‘wast de voeten’ van zijn team

Stel je eens voor dat een topmanager een speciale vergadering belegt en een wasbak en handdoeken meebrengt om de voeten van zijn of haar medewerkers te wassen. Zo’n tafereel in het bedrijfsleven zou op zijn best als heel vreemd worden beschouwd, zo niet ongelooflijk. Toch is dit precies wat Hij deed, als we in de Bijbel over het leven van Jezus Christus lezen. En het was toen net zo schokkend als het vandaag de dag zou zijn.

Jezus had zijn groep van 12 discipelen drie jaar lang geleid. Ze wisten het toen nog niet, maar Zijn werk op aarde liep ten einde. Hij was vastbesloten om hen een duidelijke, zij het opzienbarende, les te leren. Jezus nam een waskom, een handdoek en water en begon de voeten van Zijn volgelingen te wassen, zoals beschreven in Johannes 13:4-17. Het wassen van iemands voeten was gebruikelijk in die tijd, omdat de wegen die mensen reisden stoffig of modderig waren, maar die taak werd altijd uitgevoerd door onderdanige bedienden, niet door de leider van een onderneming.

Kun je je deze scène voorstellen? Een ongemakkelijke stilte in de zaal en geschrokken, ongelovige blikken van Jezus’ discipelen. Uiteindelijk verwoordde een van hen, Petrus, die bekend stond om zijn temparament, zijn schok in ootmoedig, uitdagende woorden: “U zult mijn voeten in der eeuwigheid niet wassen!”(Johannes 13:8). Waarop Jezus antwoordde: “Als Ik u niet was, hebt u geendeel aan Mij.” Het doel van Jezus was om een onuitwisbaar voorbeeld te geven van hoe ware leiders degenen die zij leiden moeten dienen.

In de zakenwereld van vandaag zien we vaak een angstaanjagende verandering als mensen de bedrijfsladder beklimmen. Mensen die ooit goedaardig, attent en flexibel waren, ondergaan een radicale verandering wanneer ze de hiërarchische rangen beklimmen. Ze worden ongemanierd, onbeleefd, arrogant en ontoegankelijk en vergeten de collega’s die ze achter zich hebben gelaten. Ze beginnen alleen nog maar te zien wat ze willen en wie ze willen zijn.

Op welk punt inde beklimming vindt deze “metamorfose” plaats? Bergbeklimmers worden vaak getroffen door “hoogteziekte”, waarvan de gevolgen levensgevaarlijkzijn. In de ijle lucht kan de beperkte zuurstof ernstige mentale problemen veroorzaken, soms onomkeerbaar. Zou het een tegenhanger zijn op de bedrijfsladder?

Oorzaken voor zulke radicale veranderingen bij promotie makende leidinggevenden kunnen worden toegeschreven aan een van de drie meest voorkomende zwakheden die leiderstreffen: KRACHT. De andere zwakheden waarover veel autoriteiten hebben geschreven zijn geld en seks, maar dat zijn onderwerpen voor een andere keer. Laten we voor nu eens kijken naar Macht en dit beschrijven als het vermogen om gezag opzettelijk en soms willekeurig uit te oefenen.

Leiders die bedwelmd raken door de prestige en de macht die ze hebben, kiezen voor de benadering van ‘bevelen en gehoorzamen’. Ze bieden geen gelegenheid voordiscussie, debat of verschil van mening. In het slechtste geval bezwijken deze leiders voor een verleiding die teruggaat tot de Hof van Eden, zoals beschreven in het eerste hoofdstuk van Genesis, het eerste boek van de Bijbel. “….dat u als God zult zijn”, zei de verleider tegen Adam en Eva (Genesis 3:5).

Heersers, politici, bureaucraten, voorzitters, CEO’s, managers – ze kunnen allemaal verleid worden door deze voortdurende greep naar macht. Daarom was een van de laatste handelingen van Jezus van Nazareth, voor Zijn verraad en kruisiging, het wassen van de voeten van degenen die Hij leidde, zelfs inclusief die van Judas, degene die Hem kort daarna zou verraden.

Kun je je voorstellen dat een scène als deze – of een vergelijkbare gebeurtenis -plaatsvindt op jouw werk? Als jij een leidinggevende functie hebt, zou je dan in staat zijn om deze handeling serieus en oprecht uit te voeren? Spreuken 22:4geeft ons een perspectief dat het overwegen waard is: “Het loon van nederigheid-  de vreze des Heeren – is rijkdom, eer en leven.” Oprechte nederigheid en bereidheid om degenen die we leiden te dienen – vormen de kracht om een team te inspireren tot uitmuntendheid!

Sergio Fortes is consultant op het gebied van bedrijfsstrategieën, coach en mentor. Hij was actief lid van CBMC Brazilië en coördineerde meer dan 20 jaar de vertaling van Monday Manna in het Portugees. Hij is toegewijd aan de Grote Opdracht van Jezus Christus – om discipelen te maken

GESPREKVRAGEN

1.    Kenje het verhaal van Jezus Christus die de voeten van zijn volgelingen wast? Hoestel je je de reactie van de volgelingen voor, wetende dat deze gewoontemeestal werd uitgevoerd door nederige dienaren?

2.    Benje er ooit getuige van geweest dat een leider op de werkvloer iets soortgelijksdeed – als het geen voetwassing was, dan toch een demonstratie dat hij of zijdiende op een onbaatzuchtige manier? Zo ja, beschrijf de situatie en de reactiedie eruit voortvloeide.

3.    Deschrijver beschrijft hoe sommige mensen, als ze de bedrijfsladder oforganisatiehiërarchie beklimmen, een heel andere houding aannemen ten opzichtevan de mensen met wie ze ooit werkten. Heb jij dit ooit gezien? Denk je dat hetgerechtvaardigd is? Waarom wel of niet?

4.    Watis volgens jou het effect van een leider die blijk geeft van oprechtenederigheid en bezorgdheid ten opzichte van degenen voor wie hij of zijverantwoordelijk is? Wat lijkt effectiever – een ‘bevelen en gehoorzamen’benadering, of een nederige houding van dienstbaarheid aan anderen? Licht je antwoord toe.

UITDAGING

Een oprechtegeest van nederigheid cultiveren en een houding ontwikkelen waarin anderen opde eerste plaats komen, kan moeilijk zijn. Als dit iets is wat je graag zouwillen doen, kan de steun van anderen heel nuttig zijn. Met wie kun jesamenwerken in je onderneming, één of meer mensen die je goed kent en vertrouwten die je kunt vragen om je aan te moedigen – en die op hun beurt door jouworden aangemoedigd? Hoe kun je vandaag beginnen?

De genoemde Bijbelteksten zijn afkomstig uit de Herziene Statenvertaling tenzij anders vermeld.
In de onderstaande Bijbelgedeeltes kun je meer lezen over het onderwerp van deze eMeal.

Spreuken 11:2,15:33, 16:18, 21:24, 28:2; Marcus 10:42-45; Filippenzen 2:3-4.