MANNA 906 Gebruik de gang naar de rechter als laatste redmiddel
Sinds de 21e eeuw heeft Amerika de twijfelachtige eer te boek te staan als land waar de meeste rechtszaken aangespannen worden van alle samenlevingen ooit. Dat blijkt wel uit de vele advertenties op tv, radio en billboards van advocatenkantoren die driftig op zoek zijn naar nieuwe cliënten. Sommigen zeggen dat het probleem is dat er te veel advocaten zijn, die allemaal staan te popelen om te procederen. Het aantal advocaten is echter niet de kern van het probleem. De onderliggende kwestie is dat te veel mensen niet bereid zijn om naar een compromis te zoeken of naar een buitengerechtelijke oplossing toe te werken. In plaats daarvan staan zij erop hun zin te krijgen en kiezen zij ervoor een rechtszaak aan te spannen als zij niet krijgen waar zij recht op menen te hebben.
Jezus Christus sprak hierover in een passage die “de Bergrede” wordt genoemd. In een paar honderd woorden, die in Mattheüs 5-7 worden weergegeven, legt Jezus uit wat het betekent om Zijn discipel te zijn – Zijn leerling en volgeling. In duidelijke, beknopte taal vertelt Jezus hoe we een leven moeten leiden dat Hem eert en rekenen op de kracht die we ontvangen als we ons vertrouwen op Hem stellen.
Jezus spreekt eerst over de waarde van vrijgevigheid en de gevaren van hebzucht. Hij spreekt over moord en overspel; de kracht van vergeving, het niet uit zijn op wraak en niet ongerust zijn of je zorgen maken. Hij doet radicale uitspraken over het liefhebben, in plaats van het haten, van onze vijanden.
Over de neiging om naar de rechtbank te stappen om geschillen op te lossen, zegt Hij: “Stel u zo snel mogelijk welwillend op tegenover uw tegenpartij, terwijl u nog met hem onderweg bent; opdat de tegenpartij u niet misschien aan de rechter overlevert en de rechter u aan de gerechtsdienaar overlevert en u in de gevangenis geworpen wordt” (Mattheüs 5:25). Met andere woorden, wij moeten geschillen met anderen trachten op te lossen zonder dat wij een beroep hoeven te doen op overheidsinstanties om ons rechtsmiddelen te verschaffen.
Maar anderen vergeven voor het onrecht dat zij hebben gedaan, kan ook een gevoel van vrijheid geven en verlichting van woede en bitterheid die ons lange tijd dwars kunnen zitten.
Dit verklaart waarom Jezus dit onderwerp in zijn Bergrede opnam. Het past binnen het kader van vergeving, nederigheid en het niet op zoek gaan naar wraak voor vermeend onrecht. Wij hebben vaak de neiging om onze eigen zin door te drijven en zijn niet bereid om naar anderen te luisteren of te onderhandelen over een regeling die voor iedereen acceptabel is.
Een andere reden om niet naar de rechter te stappen is te voorkomen dat het vonnis zich tegen jezelf keert. In Spreuken 25:8 staat: “Ga er niet te snel op uit om iemand aan te klagen. Wat zult u anders uiteindelijk doen, wanneer uw naaste u te schande maakt?”
Toen ik bijna 50 jaar geleden in de zakenwereld terecht kwam, had ik een aantal belangrijke doelen. Een daarvan was om volkomen eerlijk te zijn en nooit iets onethisch of illegaals te doen. Een ander doel was om te proberen alle geschillen op te lossen zonder ooit iemand te hoeven aanklagen en ook om te voorkomen dat ik ooit zelf zou worden aangeklaagd. Tot nu toe is dat gelukt.
Echte vergeving kan weliswaar een tijdelijk financieel nadeel op onze balans veroorzaken. Ik heb dat een paar keer meegemaakt. Maar anderen vergeven voor het onrecht dat zij hebben gedaan, kan ook een gevoel van vrijheid geven en verlichting van woede en bitterheid die ons lange tijd dwars kunnen zitten.
Dit betekent niet dat we niet moeten zoeken naar een goede oplossing voor conflicten. Jezus stelde een alternatieve aanpak voor: “Maar als uw broeder tegen u gezondigd heeft, ga naar hem toe en wijs hem terecht tussen u en hem alleen; als hij naar u luistert, hebt u uw broeder gewonnen. Maar als hij niet naar u luistert, neem er dan nog een of twee met u mee, opdat in de mond van twee of drie getuigen elk woord vaststaat.” (Mattheüs 18:15-16). Als je deze stappen onderneemt, kun je veel tijd en geld besparen – en gebroken relaties genezen.
Gespreksvragen
Ben je ooit door iemand anders aangeklaagd, of heb je het ooit nodig gevonden iemand anders voor de rechter te dagen om een geschil te beslechten of een misstap recht te zetten? Zo ja, hoe was die ervaring voor jou?
Waarom zijn volgens jou zoveel mensen geneigd naar de rechter te stappen in plaats van te proberen conflicten buiten de rechtszaal op te lossen?
Hoe denk je dat Jezus’ onderricht over vergeving, en zelfs “je vijand liefhebben”, van toepassing zijn in de context van mensen die anderen voor de rechter slepen?
Wat zegt de manier waarop we problemen oplossen over ons geloof – en onze relatie met God, hetzij via gerechtelijke procedures of door te proberen buiten de rechtbank om tot een compromis te komen?
In de onderstaande Bijbelteksten kun je meer lezen over dit onderwerp.
Leviticus 19:17-18; Spreuken 25:9-10; Mattheüs 5:7-10,43-48, 18:21-35; Marcus 12:30-31
Verzonden door CCA Nederland op zaterdag 1 mei 2021.